Pater Familias binnen eigen familie onder vuur

Pater Familias: boegbeeld naar buiten

In onze praktijk spreken wij veelvuldig met familiehoofden. Met Pater Familias of met Mater Familias. Het gespreksonderwerp betreft geregeld de emotionele reacties van familieleden op zaken die zij als beheerder of eigenaar van het familiekapitaal willen regelen.

Daar waar een Pater of Mater Familias besluitvaardig kan zijn binnen de onderneming lukt het soms niet om binnen de familie tot belangrijke keuzes te komen en van alle betrokkenen instemming te krijgen. Waar zit dat nu in?

Verwend gedrag

Familieleden reageren nog wel eens vanuit hun emotie op zakelijke overwegingen. Door een Pater Familias of Mater Familias wordt dat nog wel eens geïnterpreteerd als verwend gedrag of als ‘buiten de verhouding’ die men veelal ongemerkt heeft gecreëerd en in stand gehouden.

Van familieleden horen wij geregeld dat zij voor hun gevoel worden ‘kort gehouden’. ‘Zuinig’ en ‘gierig’ zijn dan termen die vallen. Er worden acties ondernomen om de dominantie van het familiehoofd in te perken.

Invloed uitoefenen

Het spanningsveld binnen de familie ontstaat door twee krachten. Voor de Pater Familias is dat het streven om een slagvaardige familie te zijn waar de zaken goed en soepel worden geregeld. Aan de andere kant een streven naar autonomie en onafhankelijkheid bij de familieleden. De vraag is dus welke invloed de Pater of Mater Familias op hen mag uitoefenen zonder dat zij in hun ‘eigen waarde’ of ‘gevoel van eigenwaarde’ worden aantast.

Strijd binnen de familie

De conflicten ontstaan veelal als deze krachten en behoeften niet naar elkaar worden uitgesproken. Men gaat dan praten over geld of over bijeenkomsten waarbij de familieleden moeten opdraven. Dit is juist niet het niveau waarbinnen de problemen liggen. Maar wel het niveau van het gedrag dat men waarneemt.

Onvolwassen gedrag

Wat de Pater Familias ziet is onvolwassen gedrag van zijn eigen kinderen, van zijn ooms en tantes, van aangetrouwde familieleden en zelfs bij kleinkinderen. Hij voelt zich juist hierdoor onbegrepen en ongezien in alle inspanningen die hij heeft moeten verrichten om het huidige kapitaal bijeen te vergaren.

En dat is het ook. Puberaal gedrag. Studentikoos. In het Engels hebben zij daar een mooie term voor: emerging adulthood. Opkomende volwassenheid. Een periode in het leven van mensen waarin zij wel volwassen zijn maar nog geen verantwoordelijkheid dragen.

Verantwoordelijkheid

Daar ligt de oorzaak van het gedrag. Familieleden hebben soms wel de capaciteiten maar veelal niet de verantwoordelijkheid gekregen voor het familiebedrijf of het familiekapitaal. Het appelleert aan een studentikoos leven. Waarin het geld geregeld werd door de ouders. Waar nog geen voelbare verantwoordelijkheid was terwijl men wel al volwassen was.

Pater Familias die deelt

Hier ligt de oplossing. De verantwoordelijkheid delen over het familiekapitaal of familiebedrijf. Dat is tegen de stroom in. Nu moet een Pater of Mater Familias verantwoordelijkheid gaan delen met familieleden die studentikoos gedrag vertonen. Er is veelal angst dat de leden er een janboel van gaan maken. Onze ervaring is dat de leden het een verademing vinden om serieus te worden genomen.

Vertrouwen dat moet groeien

Het is een proces van stapjes. Waarin het onderlinge vertrouwen moet groeien. En verantwoordelijkheden aan de verschillende familieleden wordt overgedragen. Zo ontstaat een familie die sterk genoeg is om gezamenlijk de druk te verdelen, de druk die door de aanwezigheid van het familiebedrijf of familiekapitaal wordt ervaren.

Meer informatie over onze visie? Neem contact op met ons kantoor; Maussen Family Confidants. 020 6618135 Geschreven door Edward Koldewijn