Ouders botsen vaak in relatietherapie over de opvoeding van hun kinderen

Laat je kind toch met rust en laat het zich vervelen.

In onze relatietherapie hebben veel stellen een verschil van inzicht over hoe ze de kinderen willen opvoeden. Zitten we er strak bovenop of laten we ze meer vrij? Zijn de regels in beton gegoten of zijn wij flexibel in het handhaven van onze huisregels? Vaak zitten achter deze standpunten ofwel waarden die iedere ouder weer van zijn ouders heeft meegekregen ofwel het streven om juist tegenovergesteld op te voeden. Na het bespreken van deze waarden en overtuigingen is er veel meer begrip voor elkaars standpunt en komen de echtparen er veelal wel uit. Waar ik als Don Quichot tegenaan loop is het volgende:

Welgestelde gezinnen en hun omgeving

In de omgeving van welvarende families is vaak veel zorg en aandacht voor de kinderen. Geweldig. Die aandacht is echter voorwaardelijk: het gaat om wat het kind doet. “Hoe doen je kinderen het?” “Ze doen het goed.” Ze volgen een goede studie op een goede universiteit. Hij doet het leuk op hockey en zij speelt al heel mooi piano. Maar waarom traint of studeert het kind elke dag? Omdat het er zelf zo’n lol in heeft of omdat moeder altijd heel blij wordt als het kind achter de piano kruipt? Veelal is deze vraag niet absoluut te beantwoorden. Toch is het belangrijk om hier goed over na te denken.

Eigen voorbeeld

Bij mij thuis loopt een dochter van 8 jaar rond. Schat van een meid, ze danst graag en speelt leuk tennis. Mijn vrouw komt uit een muzikale familie. Muziek is een belangrijke verbindende waarde, op feesten en partijen wordt er samen muziek gemaakt. Nu heeft mijn dochter een prachtige Spaanse gitaar van Oma gekregen. Ook heeft ze een proefles gekregen van een leuke, vlotte leraar. Ze vond het leuk om gitaar te spelen, maar de vingers deden na afloop wel pijn. We hebben een hele uitleg gegeven over eeltvorming, maar ze had er geen zin meer in. Nog een keer of tien gevraagd of ze echt niet wilde. Het blijft: “Nee.” Ze trommelt nog één keer in de week op de achterkant van de gitaar en daar houdt het mee op. Wat moet ik nu doen? Oma vraagt zeker elke maand of ze al les heeft en of ze iets kan spelen voor haar.

Onderliggende boodschap

Ik kan nu ingrijpen en zeggen dat wij het belangrijk vinden voor haar opvoeding om een instrument te bespelen. “Je moet op les. Je mag kiezen tussen gitaar of piano. Maar je gáát.” Vervolgens, als ze gaat oefenen, vooral veel positief stimuleren. “Wat doe je dat al prachtig en wat ga je snel vooruit.”

De onderliggende boodschappen die ik mijn dochter daarmee geef zijn de volgende: o Jouw gevoelens over het gitaarspelen doen er minder toe. o Wat papa en mama belangrijk vinden, is leidend. o Verbijt je eigen gevoelens en leer die weg te stoppen. o Je krijgt liefde en aandacht van je ouders als je doet wat zij belangrijk vinden.

Als we dit patroon van voorwaardelijke liefde doorzetten komt het kind op de school die de ouders belangrijk vinden, studeert het kind een studie waarvan de ouders kunnen zeggen dat het kind het goed doet en heeft het een carrière die stormachtig begint en tussen de 35 en 45 jaar volledig spaak loopt.

Gevoelens uitluisteren in relatietherapie

Een mens kan heel succesvol worden door zijn ratio te volgen en zijn gevoelens te negeren. Tot hij alles heeft wat volgens zijn ouders nodig was en hij het van daaruit niet zo goed meer weet. Of dat het allemaal heel leeg en ongelukkig voelt. Veel mensen in onze praktijk weten niet wat ze voelen, niet anders dan ‘leeg’ of ‘geen idee’.

Als tijdens de jeugd de gevoelens van het kind consequent zijn genegeerd, weet de volwassene niet goed wat hij voelt. Het is hem niet geleerd zijn gevoelens uit te luisteren. Knap lastig in een relatietherapie waarin wordt gevraagd wat hij nog voor de ander voelt. “Geen idee”, is dan het antwoord. En dat klopt. Diegene moet nog leren om te voelen. Dat geldt dan ook nog eens voor zijn werk. Waarom doe je dit werk? “Geen idee. Ik ben er wel goed in.”

Wat dan wel?

Ik laat mijn dochter zich graag vervelen. Dan mag ze niet op beeldschermen kijken en verder mag ze doen wat ze wilt. Als ze klaagt dat zij zich verveelt, antwoord ik dat ik dat prachtig vind en leg ik uit waarom. Omdat ze, door even niks te doen, op iets komt waar ze zélf zin in heeft. Mag ze dat nog van mij doen ook. Vaak duurt het tenenkrommend lang voordat er een beweging komt. Maar als hij komt, is het vaak iets dat ik niet bedacht had. Zo leert ze, volgens mij, te volgen wat zij voelt. Ik vind dat het belangrijkste dat ik haar als ouder mee kan geven. Dat een kind de eigen koers kan aanvoelen. Ik waardeer zo haar eigen keuzes. Ook al zijn die lang niet de mijne. Dat noem ik onvoorwaardelijke bevestiging.

Meer lezen over onvoorwaardelijke bevestiging en de communicatie met uw kinderen? Een aanrader: http://www.bol.com/nl/p/in-ons-gezin-gaat-alles-prima/9200000011326027/?Referrer=ADVNLPPce847d00a9ab49df002a4281b5000016992

Edward Koldewijn, Keizersgracht 174 Amsterdam Centrum.